#чылдар_толгези (👈мурнунда үнүп турган чылдарны көөрде бо хештегти базар)
Араңарда УЛУ чылдыг эр, кыс улузуңар бар болза арыныңарже үлежирин утпаңар.
УЛУ ЧЫЛДЫГ ХЕРЭЭЖЕН ЧОН Адыяа шолбанныг, Улулар деп сылдыстарлыг. Белен-селен чүвеге ижикпес, хоорук, чааскаанзыргай чурталгага ынак. Хөй-биле кады хөглээр, хөөнү эвээш, кижилерден чеже-даа озалааш сагыштыг болза аажы-чаңы уян, чымчак. Барган кижизинге кедергей шынчы, өг-бүлезиниң ёзулуг-ла ээзи. Улу чылдыг херээженге таварышкан оолдарның аас-кежии. Ажы-төлдүң ажылгыр, сагыш-човангыр авазы, ашааның шынчы эжи. Кезээ шагда ожук-пажы чылыг, холу чемзиг, өг-оранда байдал дыка оожум, аас-дыл-даа чок.
Бир эвес Улу чылдыг кыс кижи Пар, Сарбашкын, Аът, Күске чылдыг эр улуска баар болза аас-кежии ында. Инек, Хой, Ыт чылдарлыг кижилер-биле сагыш-сеткили кажан-даа таарышпас, амыдыралы бораңгай болуп артып каар. Чайның башкы айында чаа-ла чиндиңейнип көстүп келген оът-сиген, чечек-чимис ышкаш эртине эдилезе эки. Шээр-даа, бода-даа мал азыраарга оруу орукташ, күзели ханар.
УЛУ ЧЫЛДЫГ ЭР ЧОН Адыяа шолбанныг, сылдыстары Улулар. Туруштуг аажылыг-даа болза сагышка алзыычал. Сагыш-сеткилиниң өскерлиичели бүргеп, чаап турар кудай-биле дөмей-ле, илби-шидилиг чүве-биле дөмей болу бергилээр. Чагырга белен тооксавас. Далаш, дүрген бодал чок, ылап-ла чарт бодалдыг. Чамдыкта чөгенчиг чүве уржун, үр-чар аас-дыл, чаргыны үндүре бээр. Чоок кижилери-биле эп-найыралдыг-даа болза, аас-дыл алгыш-кырышты үндүре бергилээр. Алыс-боду чугаа-сооттуг, черле багай эвес чаңныг кижи.
Бойдуска ынак, аң-мең сүреринге чүткүлү улуг. Чиңгир ногаан эртине эдилээр салымныг, бода, шээр малдың ээзи. Пага, ээремчик дээн чергелиг ол төрелдиг амытаннар өлүрүп болбас.
Чуртталгада эдеринчизи: назы-хары диве, Инек биле Улу чылдыг кыстар сеңээ таварышса өршээп-ле көр, эп-чөп-биле чарлып-ла алганың дээре боор. Өске чылда төрүттүнген уруглар шупту сээңии. Харын-даа Сарбашкын чылдыг кызыжакты кадай кылзыңза, хамык-ла бергелерни ажып эртер сен.
© "Улуг-Хем солуннуң типографиязы" деп чуга брошюрадан.
Автору бижиттинмээн.
1976 чыл.
